Koniec roku, okres postanowień noworocznych, zakończenia rocznych planów sprzedaży i być może negocjacji kontraktów. W związku z tym przywołuje temat wynagrodzeń, ich funkcji i oddziaływania na postawy pracowników.
Wynagrodzenie za pracę to ekwiwalent otrzymywany przez pracownika za wykonywaną pracę, obejmujący ogół płacowych i pozapłacowych korzyści materialnych, których zakres wynika ze stosunku pracy oraz odpowiednich przepisów prawa (A. Pocztowski: źródło: Zdzisław Jasiński, Zarządzanie pracą – organizowanie, planowanie, kontrola. ).
I. Wynagrodzenia materialne
Wynagrodzenie spełnia w tradycyjnym modelu 4 funkcje:
● dochodowa – płaca stanowi istotny składnik dochodów uzyskiwanych przez poszczególne osoby i większą część społeczeństwa. Determinuje możliwość nabywania pożądanych dóbr, które służą zaspokojeniu potrzeb. Pracownik odczuwający własne potrzeby i mający możliwości zwiększania swoich dochodów jest bardziej aktywny, zmotywowany celem i pracuje wydajniej
● bodźcowa – wynagrodzenie to nagroda za wykonaną pracę, motywuje pracownika do takich działań jakich oczekuje pracodawca
● kosztowa – często wynagrodzenia stanowią najwyższy koszt funkcjonowania firmy i mają wpływ na kalkulację cen oferowanych produktów czy usług, czyli bezpośrednio na konkurencyjność firmy na rynku
● społeczna - ludzie zadowoleni z otrzymywanego wynagrodzenia rzadziej korzystają ze zwolnień lekarskich, urlopów na żądanie, nie są podatni na uczestniczenie w konfliktach, nie strajkują, nie tworzą akcji protestacyjnych
W jaki sposób wynagrodzenia wpływają na zachowania pracownika? Z tego punktu widzenia przeanalizuje kolejne cztery funkcje:
● dochodową – płace by były efektywne powinny zaspokajać potrzeby pracownika i osób, które pozostają na jego utrzymaniu; są to potrzeby związane z koniecznością odtworzenia zdolności do pracy i służące rozwojowi osobowości. W analizie tych potrzeb należy uwzględnić dążenie człowieka do poprawy standardu życia i awansu społecznego
● stratyfikacyjna – poziom uzyskiwanego wynagrodzenia, określa pozycję społeczną, prestiż i tym samym mocno wpływa na poczucie ważności i użyteczności społecznej pracownika
● motywacyjna – efektywny system płac stwarza warunki, w których wszystkie realizowane przez pracowników zadania są atrakcyjne ze względu na możliwość uzyskania ważnych dla nich wartości, to kreuje postawę pracownika. W tym znaczeniu istotne są:
- ocena w jakim stopniu płace zaspokajają potrzeby pracownika
- jak spełnione jest poczucie należnej wysokości wynagrodzenia
- czy relacje płac i nakładów prac, porównywane z innymi są sprawiedliwe
- po wykonaniu pracy i uwzględnieniu samooceny, doświadczenia, sytuacji na rynku pracy, rodzi się poczucie zadowolenia lub niedowartościowania związane z wartością wynagrodzenia
- płaca jest oceniana jako sprawiedliwa wtedy, gdy stosunek nakładów jednostki (kwalifikacji, wysiłku i odpowiedzialności) do korzyści tej jednostki (osiągniętych nagród zewnętrznych i wewnętrznych) jest równoznaczny z dokonaną przez nią oceną takich relacji w przyjętej grupie porównawczej
● partycypacyjna – to udział pracowników we współzarządzaniu firmą; rozwiązania systemu płac wiążące indywidualne płace z wynikami zespołu i firmy mają duże znaczenie motywujące ale również społeczne związane z integracją pracownika z innymi zatrudnionymi osobami i swoim środowiskiem poza pracą
W skrótowej formie przedstawiłem funkcje wynagrodzeń, więc pora by przejść do najważniejszych składników. Ich dobór ma kluczowe znaczenie dla skutecznego motywowania. Najistotniejsze zasady tworzenia systemu płac są oparte na kilku zasadach:
● wewnętrzna struktura płac musi być prosta i przejrzysta, prostota i zrozumiałość systemu jest podstawowym warunkiem motywowania płacowego, duża liczba składników komplikuje system, a przy ograniczonej puli środków powoduje rozdrobnienie płacy i zakłócenie priorytetowych składników
● każdy składnik musi służyć realizacji jasno określonego celu, uzasadniającego jego ważność
● należy zadbać o ścisłość powiązań każdego składnika płac z pracą i jej efektami
Przykładowy system wynagrodzeń (w układzie: składnik wynagrodzenia - funkcja jaką spełnia):
1. Płaca zasadnicza (część stała) - przyciąganie pracowników, zatrzymanie pracowników (w zależności od kwalifikacji, stażu pracy oraz funkcji kształtuje się poziom wynagrodzenia zasadniczego)
2. Premia za efekty- motywowanie do efektywnej pracy, narządzie pobudzania zmęczonego personelu do osiągania lepszych wyników swojej pracy. Zadanie może być również realizowane przez grupę pracowników, a następnie w zależności od udziału poszczególnych osób w jego efekty, odpowiednio dzielone.
3. Nagrody z zysku - motywowanie do racjonalizacji kosztów, współodpowiedzialności kadry za zarządzanie kapitałem i wynikiem finansowym.
4. Jednorazowe nagrody - kreowanie szczególnych zachowań pracowników. Może to być nagroda za przekroczenie zaplanowanych wyników rocznych, udział w tworzeniu czy realizacji projektu.
Przekonanie, że podwyższanie pracownikom wynagrodzenia skutecznie ich zmotywuje - jest całkowicie błędne. Często takie zmiany powodowane np. uwzględnianiem stażu pracy, odpowiedzią na zgłaszane przez nich oczekiwania, skutkują obniżeniem zaangażowania, w skrajnych wypadkach wzrostem absencji i obniżeniem wyników. Aby uniknąć tego typu sytuacji należy w każdym przypadku, zmianę kontraktu oprzeć na dość szczegółowym określeniu celu jaki pracownik powinien osiągnąć. Jak taki cel sformułować, kliknij na link:
http://dzientozamalo.blogspot.com/2017/09/ambitne-cele.html
II. Wynagrodzenia niematerialne zwane benefitami
Z własnego doświadczenia wiem, że poza wpływami środków na konto, ważne są inne, niematerialne składniki wynagrodzenia jakie firma może zaoferować pracownikowi. Popularnie nazywa się je benefitami i odgrywają coraz większe znaczenie na rynku pracy dającemu przewagę pracownikom.
Które z nich są najbardziej ciekawe? Ciekawe czy się ze mną zgodzicie ;)
1. Firmowe 4 kółka zamiast własnych - samochód służbowy, z którego można korzystać po pracy ma bardzo wymierną wartość finansową, jego model i wyposażenia budują prestiż zajmowanego stanowiska
2. Sportowa rywalizacja - wszelkiego rodzaju karty umożliwiające wstęp na siłownie i inne obiekty sportowe, wynajmowanie sal i organizacja meczy, zawodów sportowych - integrują i zapewniają relaks pracownikom. Takie osoby są bardziej efektywne, dobrze czują się w osiąganiu celów zawodowych
3. W zdrowym ciele zdrowy duch - pakiety usług medycznych dla pracownika i jego najbliższych, pozwalają oszczędzić czas i zapewniają fachową pomoc gdy jest to potrzebne, pracownicy nabierają przekonania, że pracodawca troszczy się o nich
4. Wyjazd integracyjny - połączony z atrakcjami, a nie tylko spożywaniem jedzenia i picia pozwala oderwać się od problemów domowych, integrować różne działy firm na nieformalnej płaszczyźnie
5. Przez dietę do ... - coraz częściej można usłyszeć w pracy o cudownych dietach zapewniających extra sylwetkę. Pracownicy przynoszą własne pojemniczki z jedzeniem. Coraz częściej firmy wykupują tego typu pakiety żywieniowe i oferują korzystanie z zewnętrznego cateringu. Najczęściej jest to forma współfinansowania tego benefitu.
6. Szkolenia podnoszące kwalifikacje, kompetencje - jeśli są związane z pracą i przydatne pracownikami, mogą być świetną formą motywowania. Udział w szkoleniu może być związany z podpisaniem umowy lojalnościowej.
7. Informacje - Total Rewards Statement to raport, który podczas rozmowy z pracownikiem można mu przedstawić i omówić korzyści pozapłacowe, z których korzysta w firmie.
Z okazji nadchodzącego Nowego Roku, życzę Wam udanych negocjacji wynagrodzeń, na miarę Waszych oczekiwań i ambitnych celów jakie sobie wyznaczycie do realizacji !