Rekrutacja część I - ocena kompetencji kandydatów


Proces rekrutacji  musi zmieniać się wraz z rynkiem pracy oraz celami jakie są określone do realizacji. Dziś nie wystarczy już spotkać się z kandydatami i porozmawiać o ich doświadczeniach czy oczekiwaniach. Często zdarza się, że uczestnicy rekrutacji są świetnie przygotowania do spotkania, ale niekoniecznie przekłada się to na posiadanie kwalifikacji czy kompetencji, jakich oczekuje pracodawca. Dlatego zanim przystąpimy do rekrutacji proponuję dobrze się do niej przygotować. Nie gwarantuje to w 100% znalezienia odpowiednich osób, ale z pewnością minimalizuje ryzyko ;)


W tym artykule przedstawiam kilka podstawowych kryteriów, które proponuję wziąć pod uwagę przy poszukiwaniu pracownika na stanowisko przedstawiciela handlowego.
Podstawowy podział kompetencji zakłada 4 obszary:
- kwalifikacyjne
- efektywnościowe
- behawioralne
- osobowościowe
Poniżej znajdziesz krótki opis i rozwinięcie tych rodzajów kompetencji:
1.   Kwalifikacyjne - zespół umiejętności pozwalających na realizację zadań na stanowisku PH:
- wykształcenie minimum średnie (zalecane wyższe), czynne prawo jazdy kat. B, zdolności techniczne
- podstawowa wiedza z zakresu ekonomii i marketingu
- umiejętność nawiązywania kontaktu z klientami, prowadzenia rozmowy, pozyskiwania ważnych informacji
- znajomość oferty firmy, umiejętność dopasowania jej do potrzeb klienta
- umiejętność posługiwania się cennikami
- umiejętność posługiwania się materiałami informacyjnymi i reklamowymi
- umiejętność rozpoznawania i przekazywania współpracownikom najważniejszych informacji pozyskanych podczas kontaktu z klientem
- znajomość obsługi sprzętu biurowego  i sprawne wykorzystywanie funkcji dostępnych w programach: Word, Excel, CRM

2.   Efektywnościowe - stosowane  do oceny przydatności pracownika do pracy na stanowisku PH, umocowania systemu wynagrodzenia, udzielania nagród  lub kar:
- jakość, wartość wykonywanych kontaktów w okresie tygodnia
- udział w realizacji planu sprzedaży
- efektywne wykorzystywanie czasu  w terenie i  biurze
- umiejętność  realizowania podstawowych  zadań współpracowników podczas ich nieobecności

3.    Behawioralne - dotyczą zachowań pożądanych w zespole i organizacji :
- nastawienie na pracę zespołową, pomoc innym w sytuacjach kryzysowych
- wytrwałość i systematyczność w działaniu, doprowadzanie zadań do końca
- staranność w wykonywaniu powierzonych zadań,
- otwartość na rozwiązywanie problemów występujących u klientów
- rzetelność w stosunkach z klientami i współpracownikami
- przestrzeganie  zasad  panujących  w firmie, regulaminów 
- tworzenie dobrego klimatu, łagodzenie ewentualnych konfliktów, życzliwe podejście do współpracowników
- zaangażowanie w realizację celów sprzedażowych i organizacyjnych
- poszanowanie majątku firmy i właściwe użytkowanie dostępnego sprzętu, wyposażenia

 4.     Osobowościowe - obejmują predyspozycje psychologiczne :
- uczciwość
- zdolność  przystosowania się  do zmian warunków otoczenia, elastyczność
- umiejętność pracy wielozadaniowej.
- niezawodność , solidność, odpowiedzialność za to, co się robi, przekonanie  do  wartości naszej organizacji
- pozytywne nastawienie , motywacja, energia, pasja
- zawodowstwo, profesjonalizm
- racjonalna pewność siebie,   poczucie własnej godności
- wewnętrzna motywacja , zdolność do pracy bez nadzoru czy prowadzenia przez innych
- gotowość i chęć do dalszej nauki
- umiejętność  zachowania spokoju w sytuacjach kryzysowych

 W czasie rekrutacji proponuję wykorzystanie wywiadu behawioralnego, który oparty jest na zebraniu jak największej ilości ważnych  informacji, o zachowaniach kandydata w jego poprzedniej pracy. Scenariusz takiej rekrutacji oparty jest na realizacji kolejnych  etapów:

1.     Przed spotkaniem z kandydatem tworzymy plan rozmowy , w którym określamy kompetencje pożądane na danym stanowisku.

W przypadku PH można wykorzystać  opis kompetencji z pierwszej części materiału. Ważne jest aby szczególnie manager, jako przyszły przełożony potrafił / chciał  taki zestaw wymaganych kompetencji współtworzyć, uzupełnić.  Następnie  układamy konkretne pytania  główne  oraz  pomocnicze, które będą pogłębiały informacje w każdej ocenianej kompetencji.
2.     Rekrutacja odbywa się z udziałem managera zespołu i  przełożonego lub trenera wewnętrznego. Dzięki temu jedna osoba może bardziej koncentrować się na zadawaniu pytań, druga – sporządzaniu notatek, obserwowaniu zachowania kandydata. Odmienne charaktery prowadzących rekrutacje dają możliwość bardziej obiektywnej oceny kompetencji  kandydata. Te role muszą być  już wcześniej określone, aby podczas spotkania nie przepychać się ;)
3.     Spotkanie musi mieć ustalony i przyjęty przez prowadzących porządek  (kolejność pytań, zadań), dzięki czemu kandydaci mają równe szanse oceny a dodatkowo manager i osoba która mu towarzyszy - są w stanie lepiej kontrolować przebieg spotkań,  treść  rozmowy,  jej  czas.
4.     Pytamy kandydata  o sytuacje z jego przeszłej i aktualnej  kariery zawodowej, które dały zarówno pozytywne, jak i negatywne rezultaty,
5.     Zadając pytania stosujemy dwa modele prowadzenia rozmowy oceniającej kompetencje:
·        model STAR:
S (situation) – pytaj o konkretną sytuację, która miała miejsce w pracy zawodowej kandydata, np.: „Proszę opisać mi sytuację, w której musiał Pan zmierzyć się z wyjątkowo trudnym zadaniem”,
T (task) – dopytuj o konkretne zadania,
A (action) – doprecyzuj, jakie konkretnie działania podjął kandydat, i na końcu
R (result) – pytaj o ocenę wyniku podejmowanych działań z perspektywy czasu
·        model LEJKA:
rozpocznij od pytań otwartych, np.: „Proszę opisać sytuację, w której wdrożył  Pan jakieś usprawnienie”, następnie zadawaj pytania pogłębiające, np.: „Jak zareagował przełożony na Pana pomysł?”; „ A jak reagowali Pana koledzy z zespołu” , „ Jak ten pomysł był wspierany podczas realizacji przez kogo”, „Jakie Pana  oczekiwania związane z tym wdrożeniem zostały zrealizowane, które  nie aby doprecyzować zdobyte informacje, zadawaj pytania zamknięte lub porównawcze, np.: „Czy sam Pan prezentował pomysł przed  szefem?”.

 Ważne aby podczas oceny kandydata na podstawie wywiadu behawioralnego pamiętać o 4 zasadach:
1.     Nie kieruj się ogólnym wrażeniem z rozmowy z kandydatem – oprzyj swoją ocenę na stwierdzeniu, czy w opisie jego zachowania występują bądź nie występują wskaźniki określające poszczególne kompetencje.
2.     Nie oceniaj negatywnie braku występowania u kandydata zachowań specyficznych dla Twojej organizacji, np. związanych ze stosowaniem określonych procedur czy znajomością branży.
3.     Nie oceniaj negatywnie takiej sytuacji, gdy nie możesz ocenić poziomu danej kompetencji z powodu błędu w prowadzeniu wywiadu (np. pominięte w wywiadzie pytanie).
4.     Ocena kompetencji powinna być dokonywana bezpośrednio po zakończeniu wywiadu,  niezależnie przez wszystkie osoby rekrutujące, a następnie dyskutowana i finalnie uzgadniana. To trzeba uwzględniać podczas planowania odstępu czasowego pomiędzy kolejnymi spotkaniami z kandydatami

W następnym artykule znajdziecie zestaw pytań do rekrutacji…